Na depresję choruje blisko 350 mln osób na całym świecie – przewiduje się, że już w tym roku stanie się najpowszechniej występującym zaburzeniem psychicznym. Kto jest szczególnie narażony na to schorzenie i jakie objawy powinny skłonić do szukania pomocy?

Badania prowadzone przez Światową Organizację Zdrowia pokazują, że depresja to już jedna z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Dotyka setek milionów ludzi na całym świecie. Szacuje się, że w Polsce choruje na nią ok. 1,5 mln osób.

Specjaliści podkreślają, że zapadalność jest zdecydowanie większa w krajach rozwiniętych, co powoduje wzrost liczby osób niezdolnych do pracy i niesprawnych, a tym samym generuje znaczące obciążenie budżetu na leczenie obywateli.

Nieleczona lub nieprawidłowo diagnozowana depresja sprzyja zwiększaniu liczby samobójstw oraz zachorowań na schorzenia psychosomatyczne (np. wrzody żołądka lub dwunastnicy, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę czy zapalenie jelita grubego).

Depresja może występować w każdym przedziale wiekowym

Termin depresja w codziennym użyciu stosuje się głównie na określenie nawet ledwie zauważalnego obniżenia nastroju. Problem jest nieco bardziej skomplikowany – to poważna choroba, która ma ogromny wpływ na zdrowie, a nawet życie pacjenta. Określa się ją jako holistyczną dysfunkcję całego organizmu. Co należy przez to rozumieć?

W ujęciu medycznym depresja rozumiana jest jako zespół doświadczeń, który obejmuje nie tylko nastrój, ale również doświadczenia fizyczne, psychiczne czy behawioralne. To długotrwały stan, który prowadzi do bezradności i budowania fałszywego wizerunku własnej osoby.

Choroba niekiedy ma formę epizodów nawracających lub charakter trwały. Pierwszy epizod depresyjny obejmuje ok. rok i charakteryzuje się objawami o umiarkowanym nasileniu. Po ok. 6 miesiącach dochodzi do wzmocnienia objawów i przejścia choroby do bardziej zaawansowanego stadium. Przyjmuje się, że zachorowanie może mieć miejsce w każdym wieku, choć najczęściej dotyka osób w przedziale 30-40 lat lub 50-60 lat. Wśród zdiagnozowanych dominującą grupę stanowią kobiety, ale nie oznacza to, że nie dotyka ona płci przeciwnej – męska depresja nierzadko ma inny przebieg.

Obciążenie genetyczne ma również wpływ na zachorowanie

W ostatnich latach obserwuje się wzrost liczby zachorowań na depresję i jest co najmniej kilka przyczyn takiego stanu rzeczy. Depresji sprzyjają:

  • obciążenie genetyczne – szacuje się, że u osób, których najbliżsi krewni borykali się z tym problemem, ryzyko wystąpienia choroby wynosi nawet 10%,
  • zaburzenia hormonalne – w przypadku mężczyzn jest to za niski poziom testosteronu, u kobiet braki estrogenu,
  • stres – wytwarzający się w okresach wzburzenia i pobudzenia kortyzol negatywnie wpływa na funkcjonowanie przysadki mózgowej, co ma duży wpływ na zaburzenia nastroju,
  • wspomniane już choroby somatyczne,
  • uzależnienia od narkotyków i alkoholu,
  • alienacja społeczna,
  • utrata bliskiej osoby, śmierć bliskiego,
  • pogarszający się stan zdrowia – zwłaszcza w przypadku osób w podeszłym wieku,
  • niskie poczucie własnej wartości, brak pewności siebie – powstające na skutek działania otoczenia lub negatywnych, niekiedy nawet traumatycznych zdarzeń.

Oznaki depresji mogą wyglądać inaczej u obojga płci

Nie bez powodu mówi się, że depresja to choroba, która dotyczy zarówno duszy, jak i ciała. Symptomy depresji są różnorodne i u każdej z osób mogą występować z różnym nasileniem. Ostatnio sporo mówi się również o tzw. męskiej depresji, objawiającej się nietypowymi, jak na powszechne myślenie o tym schorzeniu, zachowaniami. Wśród nich wymienia się chociażby napady agresji, podejmowanie ryzykownych czynności, złość, drażliwość czy skłonność do nadużywania alkoholu lub substancji psychoaktywnych.

Bez względu na płeć, Międzynarodowa Statystyczna Klasyfikacja Chorób i Problemów Zdrowotnych wymieniła objawy, na podstawie których charakteryzowana jest depresja, dzieląc je na podstawowe i dodatkowe.

Objawy podstawowe:

  • męczliwość,
  • obniżenie nastroju,
  • utrata zainteresowania dotychczasowymi aktywnościami,
  • brak energii.

Objawy dodatkowe:

  • brak apetytu,
  • zaburzenia snu,
  • problemy z koncentracją,
  • utrata poczucia własnej wartości,
  • niepokój,
  • utrzymujące się poczucie winy,
  • myśli samobójcze.

W przypadku łagodnej fazy depresji u pacjenta zauważalne są 2 objawy podstawowe i 2 dodatkowe, przy epizodzie umiarkowanym co najmniej 2 podstawowe i 4 dodatkowe, a przy ciężkim co najmniej 3 podstawowe i 4 dodatkowe, które całkowicie zaburzają codzienne funkcjonowanie.

Depresja wymaga natychmiastowej diagnozy i leczenia

Nie ulega wątpliwości, że depresja to poważne schorzenie – nieleczona lub zbyt długo diagnozowana naraża chorego na cierpienie, straty materialne (np. utratę źródła dochodu), ale przede wszystkim niesie za sobą niebezpieczeństwo w postaci śmierci samobójczej. Konieczna jest więc konsultacja psychiatryczna. Jak wygląda leczenie depresji?

Leczenie depresji:

1.     Psychoterapia

Zwykle prowadzona w trybie ambulatoryjnym, jednak przy epizodach cięższych lub w przypadku pojawienia się myśli samobójczych, prowadzi się ją na oddziałach szpitalnych. Przy depresji stosowane są różne terapie m.in. poznawczo-behawioralna, oparta na psychoedukacji pacjenta.

2.     Farmakoterapia

W wielu przypadkach równolegle stosuje się również farmakoterapię m.in. leki przeciwdepresyjne regulujące stężenie serotoniny i noradrenaliny w surowicy krwi.

Potrzebujesz diagnostyki obrazowej? Nie zwlekaj, skontaktuj się z nami już dziś. Najważniejsze jest zdrowie.