Rozmiar czcionki

Wysokie ciśnienie krwi, czyli kilka faktów o nadciśnieniu tętniczym

Nadciśnienie tętnicze - przyczyny, objawy i leczenie wysokiego ciśnienia krwi

Według raportu Narodowego Funduszu Zdrowia już blisko 10 mln Polaków powyżej 17. roku życia choruje na nadciśnienie tętnicze. Badanie to pokazuje, że 31,5% dorosłej populacji boryka się z tym schorzeniem. Wysokie ciśnienie krwi często nie daje żadnych objawów, ale ze względu na szkodliwy wpływ na serce czy nerki bywa nazywane „cichym zabójcą”.

  • Czym jest nadciśnienie tętnicze?

    Nadciśnienie tętnicze to dolegliwość charakteryzująca się wysokim ciśnieniem krwi. O nadciśnieniu mówimy gdy wysokość ciśnienia skurczowego wynosi powyżej 140 mmHg, a rozkurczowego powyżej 90 mmHg.

    Jak wynika z danych Światowej Organizacji Zdrowia, nadciśnienie dotyczy nawet co trzeciego dorosłego mieszkańca globu. Ta najczęściej występująca przewlekła choroba układu krwionośnego przez dekady kojarzona była z przypadłościami osób starszych. Nic bardziej mylnego – problem z prawidłowym ciśnieniem krwi coraz częściej dotyczy osób przed 30. rokiem życia, a nawet dzieci i młodzieży. Jakie symptomy powinny nas zaniepokoić, co może być przyczyną i jak leczyć nadciśnienie tętnicze? Oto kilka informacji, które pozwolą nieco lepiej zrozumieć tę chorobę.

  • Przyczyny nadciśnienia tętniczego

    Tłoczona przez mięsień sercowy krew dostarcza tętnicami niezbędne organizmowi do prawidłowego działania tlen i składniki odżywcze. Gdy prawidłowy mechanizm zostaje zachwiany, np. serce zaczyna pompować więcej krwi lub tętnice tracą swoją elastyczność i sprężystość, może dojść do niebezpiecznego wzrostu naporu krwi na ścianki naczyń krwionośnych, co prowadzi do nadciśnienia tętniczego.

    Rodzaj wysokiego ciśnienia związany jest z jego przyczyną, dlatego wyróżnia się nadciśnienie pierwotne (nazywane niekiedy samoistnym) oraz nadciśnienie wtórne.

    W przypadku nadciśnienia pierwotnego nie można jednoznacznie określić pochodzenia choroby, ale wskazuje się, że czynnikami mogącymi na nią wpływać są:

    • stres,
    • nadwaga i otyłość,
    • zbyt duże spożycie sodu (chociażby w soli kuchennej),
    • predyspozycje genetyczne.

    Z kolei nadciśnienie wtórne jest następstwem innych chorób, wśród których wymienia się m.in.:

    • choroby nerek,
    • bezdech senny,
    • chorobę Cushinga.

    Nadciśnienie wtórne może być również spowodowane nadmiernym spożywaniem alkoholu czy przyjmowaniem niektórych leków.  Zdecydowanie częściej jednak mamy do czynienia z nadciśnieniem pierwotnym.

  • Objawy nadciśnienia

    Choć wysokie ciśnienie krwi czasami nie daje żadnych objawów i pacjenci przeważnie dowiadują się o problemie przy okazji przypadkowego badania, jest kilka symptomów, które powinny zaniepokoić. Wśród objawów nadciśnienia wymienia się:

    • częste bóle głowy (w części potylicznej, nierzadko mylone z przewlekłymi bólami głowy lub z bólami od kręgosłupa),
    • bezsenność,
    • nudności,
    • krwotoki z nosa,
    • zawroty głowy,
    • zaburzenia nastroju,
    • problemy z koncentracją,
    • kołatanie serca.

    Gdy zauważymy któryś z tych objawów u siebie, konieczny jest kontrolny pomiar ciśnienia krwi. Można to zrobić w poradni lekarza rodzinnego, ale również „domowym” ciśnieniomierzem (sprzęt do kupienia w aptekach). Prawidłowe ciśnienie krwi u dorosłego człowieka powinno wynosić 120/80 mmHg – pierwszy pomiar określa ciśnienie skurczowe (gdy serce wypompowuje krew do tętnic), drugi rozkurczowe (gdy serce napełnia się krwią).

Kategoria ciśnienia Ciśnienie skurczowe Ciśnienie rozkurczowe
optymalne 120 80
prawidłowe 120-129 80-84
wysokie prawidłowe 130-139 85-89
nadciśnienie łagodne 140-159 90-99
nadciśnienie umiarkowane 160-179 100-109
nadciśnienie ciężkie powyżej 180 powyżej 110
  • Konsekwencje wysokiego ciśnienia – jakie mogą być powikłania nadciśnienia?

    Prawidłowe ciśnienie krwi nie może przekraczać 140/90 mmHg – dwukrotny pomiar w gabinecie lekarskim przekraczający tę wartość oznacza, że najprawdopodobniej pacjent choruje na nadciśnienie. Podjęcie odpowiednich działań ma ogromne znaczenie, dlatego że nieleczone bądź leczone nieregularnie wysokie ciśnienie krwi ma bardzo poważne konsekwencje dla zdrowia. Wśród powikłań nadciśnienia wymienić można m.in.:

    • przewlekłe choroby nerek,
    • udar mózgu,
    • chorobę niedokrwienną serca,
    • tętniaka rozwarstwiającego aorty,
    • niewydolność serca.

    Według Światowej Organizacji Zdrowia rocznie przez choroby naczyniowo-sercowe umiera aż 17 mln osób, z czego ponad 9 mln z powodu nadciśnienia tętniczego. Kluczem jest więc odpowiednia profilaktyka, a gdy pojawią się już symptomy choroby, właściwa diagnostyka i leczenie (u lekarza rodzinnego lub kardiologa).

  • Leczenie nadciśnienia tętniczego

    Jednym z największych mitów jest stwierdzenie, że leczenie nadciśnienia tętniczego polega tylko na stosowaniu leków. Równie ważna jest zmiana stylu życia i wyeliminowanie czynników mogących wpływać na rozwój choroby.

    Co obniża ciśnienie krwi?

    1) Ograniczenie spożycia alkoholu.

    2) Rzucenie palenia – papierosy, podobnie jak trunki z procentami, mają zły wpływ na kondycję serca i naczyń krwionośnych.

    3) Aktywność fizyczna – osobom z nadciśnieniem tętniczym zaleca się długie spacery, jazdę na rowerze, zajęcia na basenie. Co więcej, ruch redukuje stres, który nie pozostaje bez wpływu na poziom ciśnienia krwi.

    4) Ograniczenie spożywania sodu – zalecane jest ograniczenie użycia soli kuchennej. Dawka, którą według Światowej Organizacji Zdrowia powinien przyjmować dorosły człowiek, nie może przekroczyć 5 g dziennie. W celu obniżenia ciśnienia krwi warto też zacząć czytać etykiety produktów – sól pojawia się w wielu smakołykach, nawet tych „niepozornych”, jak jogurty naturalne! Stosowanie się do tego zalecenia pozwoli obniżyć ciśnienie skurczowe o nawet 06 mmHg!

    5) Redukcja masy ciała – w przypadku osób z nadwagą i otyłością.

    Niezwykle ważne są też regularne pomiary – pozwalają na bieżąco monitorować postępy leczenia.

  • Mierzenie ciśnienia krwi

    Mierzenie ciśnienia krwi to jedno z najczęściej wykonywanych samodzielnie badań. Wdrożenie codziennego nawyku mierzenia ciśnienia pozwoli nam na jego stałą kontrolę. Pomiar jest prosty do przeprowadzenia, jednak warto stosować się do kilku zasad, aby uniknąć nieprawidłowych (fałszywych) wyników.

    Kiedy najlepiej mierzyć ciśnienie?

    Ciśnienie krwi warto mierzyć dwukrotnie rano i dwukrotnie wieczorem, przed jedzeniem i przed przyjęciem leków oraz gdy pojawią się dolegliwości związane z nagłym wzrostem ciśnienia lub jego obniżeniem (zawroty głowy, dyskomfort w klatce piersiowej itd.).

    Jaki prawidłowo mierzyć ciśnienie?

    Pomiar w warunkach domowych musi być wykonywany w pozycji siedzącej, na lewym przedramieniu – łokieć trzeba podeprzeć, a ramię powinno znajdować się na wysokości serca.
    Należy dobrać mankiet ciśnieniomierza do szerokości przedramienia – zbyt wąski może zawyżać wynik pomiaru ciśnienia.
    Pomiary nie powinny być wykonywane bezpośrednio po wysiłku fizycznym, po spożyciu alkoholu, wypaleniu papierosa lub w chwilach zdenerwowania.

***

Nadciśnienie tętnicze to powszechna choroba, której konsekwencje mogą być wyjątkowo niebezpieczne dla zdrowia. Dlatego lepiej zapobiegać niż leczyć. Przynajmniej raz na pół roku należy kontrolnie mierzyć ciśnienie, a w przypadku pojawienia się objawów wysokiego ciśnienia natychmiast skonsultować się ze specjalistą. Warto też postawić na profilaktykę i regularnie wykonywać badania, np. morfologię czy elektrokardiogram serca.

Potrzebujesz diagnostyki obrazowej? Nie zwlekaj, skontaktuj się z nami już dziś. Najważniejsze jest zdrowie.