Październik miesiącem walki z rakiem

W Polsce co roku wykrywa się ponad 16 tys. przypadków raka piersi. Ryzyko zgonu z powodu tej choroby wynosi 4% i wzrasta wraz z wykryciem jej w późniejszym stadium. Obchodzony 15 października Europejski Dzień Walki z Rakiem Piersi to dobra okazja, by przypomnieć, jak ważna jest profilaktyka i regularne badanie piersi.

Wiele Polek zapomina o badaniu piersi

Rak piersi wykryty we wczesnej fazie, czyli tzw. przedinwazyjnej, jest chorobą praktycznie w całości wyleczalną, dlatego w profilaktyce nowotworowej tak często podkreśla się kluczowe znaczenie regularnych badań. Pomimo inicjatyw społecznych, darmowych konsultacji i działań prowadzonych przez specjalistów z zakresu onkologii, Polki wciąż ich nie wykonują. Dlaczego? Według analizy przeprowadzonej na potrzeby kampanii „BreastFit. Kobiecy biust. Męska sprawa” 73% pań, wie jak badać piersi w warunkach domowych. Niestety, wciąż tylko 53% robi to na bieżąco. Pozostałe kobiety, jako powód braku podjęcia kroków w tym kierunku, wymieniają m.in.:

• zapominalstwo (45% ankietowanych!),
• strach przed wykryciem guza (15%),
• brak wiedzy na temat badania piersi (11%),
• dyskomfort w czasie badania (3%),
• wstyd przed dotykaniem biustu (1%).

Profilaktyka raka to przede wszystkim regularne badanie piersi

Nowotwór piersi we wczesnych stadiach może nie dawać żadnych objawów, dlatego tak ważne jest, by kobiety miały świadomość znaczenia regularnych badań. Przede wszystkim duża w tym rola samobadania piersi – większość guzków, nawet tych niewielkich, wykrywana jest właśnie w trakcie takich domowych kontroli.

Co trzeba wiedzieć o samokontroli piersi?

• Powinna ją wykonywać każda kobieta, która ukończy 20. rok życia.
• Jest łatwa i można ją przeprowadzić w domu.
• Kobiety miesiączkujące powinny badać się zawsze w tym samym dniu cyklu, najlepiej do 5 dni po zakończeniu krwawienia, kiedy piersi nie są obrzęknięte i obolałe. Panie po menopauzie również powinny wybrać jeden dzień w miesiącu na kontrolę biustu.
• Nie wszystkie zmiany w obrębie piersi mogą oznaczać chorobę nowotworową, jednak każdą z nich należy skonsultować z lekarzem.

Jak samodzielnie badać piersi?

• Badanie może odbywać się w pozycji leżącej lub stojącej. Każdą pierś trzeba kontrolować oddzielnie.
• Najpierw należy lekko uciskać brodawkę i sprawdzać, czy nie wydobywa się z niej wydzielina.
• Następnie pozostałą część piersi, za pomocą opuszek trzech środkowych palców, uciskać delikatnie kulistymi ruchami.
• Badanie powinno obejmować również okolice pod pachami i nad obojczykiem.

W trakcie należy zwrócić uwagę na:

• rozmiar węzłów chłonnych,
• wygląd skóry,
• obecność guzków,
• wygląd brodawki,
• obecność wydzieliny z brodawki.

Objawy, które powinny niepokoić:

• obrzęk i bolesność węzłów chłonnych,
• krwawienie lub wydzielina z sutka,
• ból piersi podczas ucisku (samoistny, nie w czasie przedmiesiączkowym i miesiączkowym),
• zmiany kształtu piersi,
• wciągnięcie brodawki i zmiana jej rozmiaru,
• zmiany na skórze piersi – przebarwienia, naczyniaki, owrzodzenia itp.

Mimo że dokładna geneza nowotworu piersi nie jest znana, specjaliści wyróżnili kilka czynników, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia tego schorzenia. Ich poznanie ma kluczowe znaczenie w profilaktyce raka. Znalezienie się w grupie zagrożonych powinno być sygnałem do wykonania dodatkowych badań i regularnych wizyt w gabinecie lekarskim, które pomogą w kontrolowaniu stanu zdrowia.

Co sprzyja rozwojowi raka piersi?

• Płeć kobieca – tylko 1% chorych stanowią mężczyźni.
• Wiek – choroba dotyka najczęściej pań po 50. roku życia, co nie oznacza jednak, że nie pojawia się u młodszych kobiet.
• Predyspozycje genetyczne – na nowotwór piersi narażone są przede wszystkim osoby, w których rodzinie wystąpiła choroba. Jeśli chorowały osoby spokrewnione w pierwszej linii, np. matka, ryzyko wzrasta dwukrotnie w porównaniu do pań nieobciążonych genetycznie. W takich przypadkach warto wykonać badanie na obecność mutacji genów BRCA 1 i BRCA 2 – to one powodują 65-95% zachorowań.
• Brak potomstwa.
• Otyłość.

W rozpoznaniu choroby pomaga również mammografia piesi

Samokontrola ma duże znaczenie w zapobieganiu schorzenia, ale niezbędne są również regularne badania obrazowe. Przede wszystkim warto pomyśleć o mammografii piersi, zwłaszcza w przypadku, gdy choroba występowała wśród bliskich. Ta forma diagnostyki jest bezpłatna dla wszystkich kobiet w przedziale wiekowym od 50. do 69. roku życia, które nie miały w ciągu ostatnich 24 miesięcy wykonanego badania lub które otrzymały pisemne wskazanie do ponownej mammografii w związku z obciążeniami genetycznymi. Takie badanie w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia można wykonać w mammobusach lub w wyznaczonych placówkach. Prywatnie ceny zaczynają się od ok. 100 zł za obie piersi. W przypadku wątpliwości lub gęstej tkanki gruczołowej mogą być konieczne dodatkowe badania w postaci rezonansu magnetycznego piersi lub badania ultrasonograficznego.

***

Jak wynika z badań Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny w ciągu ostatnich dwóch lat wzrosła w Polsce liczba zachorowań na nowotwór piersi, a każdego dnia z jego powodu umiera kilkanaście Polek. Warto więc pomyśleć o odpowiedniej profilaktyce raka, a październik jako symboliczny miesiąc walki z tą chorobą, to dobry czas, by wprowadzić jej zasady w życie.

Skontaktuj się z jednym z naszych Międzynarodowych Centrów Onkologii: